کمپرسور اسکرو
کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor)
مقدمه
کمپرسور اسکرال یکی از مهم‌ترین نوآوری‌ها در صنعت تهویه مطبوع و تبرید است که به دلیل راندمان بالا، صدای کم و طول عمر طولانی، به‌سرعت جایگاه ویژه‌ای در سیستم‌های HVAC، چیلرها، پکیج‌های یونیت و دستگاه‌های سردخانه‌ای پیدا کرده است. این کمپرسور با طراحی منحصربه‌فرد خود، بسیاری از معایب کمپرسورهای رفت‌وبرگشتی و پیستونی را برطرف کرده و امروزه یکی از پرکاربردترین کمپرسورهای جهان محسوب می‌شود.
کمپرسور اسکرال چیست؟
کمپرسور اسکرال (Scroll) یک نوع کمپرسور جابجایی مثبت است که با استفاده از دو مارپیچ (اسکرال) هم‌مرکز، عملیات فشرده‌سازی مبرد را انجام می‌دهد:
- یکی از اسکرال‌ها ثابت (Fixed Scroll).
- دیگری متحرک و در حال دوران (Orbiting Scroll).
حرکت مداری اسکرال متحرک، حجم گاز مبرد را به‌تدریج کاهش داده و فشار آن را افزایش می‌دهد. این فرآیند به صورت پیوسته و بدون ضربه انجام می‌شود، که باعث کاهش نویز و ارتعاش می‌گردد.
اجزای اصلی کمپرسور اسکرال
- اسکرال ثابت و متحرک: قطعات اصلی برای فشرده‌سازی مبرد.
- الکتروموتور: تأمین نیروی محرکه برای دوران اسکرال.
- محفظه کمپرسور: برای محافظت و کاهش صدا.
- یاتاقان‌ها و شفت: انتقال حرکت و کاهش اصطکاک.
- سیستم روغن‌کاری داخلی: تضمین روانکاری و طول عمر قطعات.
- سوپاپ‌های ورودی و خروجی مبرد.
نحوه عملکرد کمپرسور اسکرال
- مبرد کم‌فشار وارد فضای بین دو اسکرال می‌شود.
- اسکرال متحرک با حرکت مداری، حجم گاز را کاهش می‌دهد.
- فشار مبرد به‌تدریج افزایش می‌یابد.
- گاز پرفشار از مرکز کمپرسور خارج شده و وارد کندانسور می‌شود.
این فرآیند بدون ضربه مکانیکی و با حرکت یکنواخت انجام می‌شود، که راندمان انرژی را به شکل محسوسی افزایش می‌دهد.
مزایای کمپرسور اسکرال
- صدای کم و لرزش پایین به دلیل حرکت پیوسته و بدون ضربه.
- راندمان انرژی بالا در بارهای جزئی و کامل.
- طول عمر بالا به دلیل طراحی ساده و قطعات کمتر متحرک.
- ابعاد فشرده و وزن کمتر نسبت به کمپرسورهای رفت‌وبرگشتی.
- سرویس و نگهداری آسان.
- سازگاری با مبردهای جدید و دوستدار محیط زیست (مانند R410A و R32).
معایب کمپرسور اسکرال
- محدودیت در ظرفیت (معمولاً تا حدود ۳۰-۴۰ تن تبرید برای هر کمپرسور).
- امکان آسیب‌دیدگی در صورت ورود مایع (Liquid slugging).
- تعمیرپذیری کمتر نسبت به کمپرسورهای پیستونی (بیشتر تعویضی هستند).
ظرفیت‌ها و کاربردها
کمپرسورهای اسکرال در ظرفیت‌های متنوع تولید می‌شوند و در دستگاه‌های زیر کاربرد دارند:
- چیلرهای هواخنک اسکرال (Air-Cooled Scroll Chiller).
- روفتاپ پکیج‌ها.
- داکت‌اسپلیت‌ها.
- سیستم‌های VRF و VRV.
- یخچال‌ها و سردخانه‌های کوچک.
مقایسه کمپرسور اسکرال با سایر کمپرسورها
مقایسه با کمپرسور پیستونی (Reciprocating):
- راندمان بالاتر.
- صدای کمتر.
- ابعاد کوچک‌تر.
- اما ظرفیت پایین‌تر.
مقایسه با کمپرسور اسکرو (Screw):
- هزینه اولیه کمتر.
- مناسب برای ظرفیت‌های پایین تا متوسط.
- راندمان مناسب در بار جزئی.
- اما اسکرو برای ظرفیت‌های بالا اقتصادی‌تر است.
مقایسه با کمپرسور سانتریفیوژ (Centrifugal):
- ساده‌تر و کوچک‌تر.
- مناسب برای پروژه‌های کوچک و متوسط.
- در مقایسه با سانتریفیوژ، محدودیت ظرفیت دارد.
فناوری‌های جدید در کمپرسورهای اسکرال
- اسکرال اینورتر (Inverter Scroll): قابلیت تغییر دور موتور برای افزایش راندمان و کاهش مصرف انرژی.
- اسکرال دو مرحله‌ای (Two-Stage Scroll): افزایش راندمان در شرایط آب‌وهوایی متغیر.
- استفاده از مبردهای جدید (Low GWP): سازگاری با قوانین محیط زیستی.
- سیستم‌های چند کمپرسوره (Tandem Scroll): ترکیب چند کمپرسور برای افزایش ظرفیت و ایجاد انعطاف‌پذیری عملیاتی.
نکات مهم در بهره‌برداری و نگهداری
- جلوگیری از ورود مایع مبرد به کمپرسور.
- کنترل سطح و کیفیت روغن کمپرسور.
- استفاده از فیلتر درایر برای حذف رطوبت و آلودگی.
- بررسی دوره‌ای سیم‌پیچ موتور و اتصالات الکتریکی.
- سرویس منظم سیستم تهویه برای افزایش طول عمر کمپرسور.
راندمان انرژی و تأثیر بر هزینه‌ها
یکی از دلایل محبوبیت کمپرسور اسکرال، COP و EER بالاتر نسبت به بسیاری از کمپرسورهای دیگر است. در بارهای جزئی، این کمپرسور با خاموش‌و‌روشن شدن مرحله‌ای یا کنترل اینورتر، می‌تواند به‌طور قابل توجهی مصرف انرژی را کاهش دهد. این ویژگی به‌ویژه در سیستم‌های داکت‌اسپلیت و چیلرهای مدرن، اهمیت بالایی دارد.
دلایل خرید کمپرسور اسکرال از گروه دماسازان بهین ویستا
- عرضه کمپرسورهای اورجینال از برندهای معتبر جهانی.
- تضمین کیفیت و راندمان بالای محصولات.
- مشاوره مهندسی تخصصی برای انتخاب ظرفیت و مدل مناسب.
- تأمین قطعات یدکی و روغن‌های مخصوص کمپرسور.
- خدمات پس از فروش گسترده و گارانتی معتبر.
- پشتیبانی در نصب، راه‌اندازی و سرویس دوره‌ای.
- تجربه موفق در تجهیز پروژه‌های صنعتی، اداری و تجاری.
