سایتگلس (Sight Glass) | نقش کلیدی در سیستمهای برودتی و تاسیساتی
مقدمه
در صنایع سرمایشی، تهویه مطبوع و تاسیسات مکانیکی، کنترل وضعیت سیالات نقش مهمی در بهرهبرداری پایدار و کاهش هزینههای نگهداری دارد. یکی از ابزارهای کلیدی برای نظارت بر شرایط عملکردی سیستمهای برودتی، سایتگلس یا شیشه نشاندهنده است. این تجهیز کوچک اما حیاتی به اپراتور امکان میدهد وضعیت جریان مبرد، وجود رطوبت، حبابهای گاز و کیفیت شارژ سیستم را به صورت بصری مشاهده کند.
با توجه به اهمیت انتخاب و استفاده صحیح از سایتگلس، در این مقاله به بررسی اصول عملکرد، انواع، استانداردها، کاربردها و معیارهای انتخاب این قطعه پرداخته میشود.
سایتگلس چیست؟
سایتگلس یا Sight Glass یک قطعه شیشهای مقاوم است که در مسیر خط مایع سیستمهای برودتی و تهویه نصب میشود و به اپراتور اجازه میدهد وضعیت مبرد را در لحظه بررسی کند. بهطور کلی، سایتگلس نهتنها امکان پایش جریان مبرد را فراهم میکند بلکه با داشتن نشانگر رطوبت (Moisture Indicator)، وجود یا عدم وجود رطوبت در مدار را مشخص مینماید.
وظایف اصلی سایتگلس در سیستمهای برودتی
- نمایش وضعیت جریان مبرد
اپراتور میتواند مشاهده کند که آیا مبرد به صورت مایع خالص جریان دارد یا حاوی حباب و گاز است. - کنترل کیفیت شارژ سیستم
وجود حباب در سایتگلس اغلب نشاندهنده کمبود مبرد یا مشکل در فرآیند شارژ است. - نظارت بر رطوبت مبرد
سایتگلسهای مجهز به نشانگر رنگی، میزان رطوبت را با تغییر رنگ نشان میدهند و هشدار لازم برای نصب درایر یا سرویس سیستم را ارائه میدهند. - تشخیص مشکلات اپراتوری
با بررسی سایتگلس میتوان خطاهایی مانند گرفتگی فیلتر درایر یا نشتی مبرد را سریعتر شناسایی کرد.
ساختار و طراحی سایتگلس
یک سایتگلس استاندارد معمولاً از بخشهای زیر تشکیل میشود:
- بدنه فلزی مقاوم (مس، برنج یا فولاد ضدزنگ)
- شیشه تقویتشده حرارتی با قابلیت تحمل فشار و دمای بالا
- نشانگر رطوبت (Moisture Indicator) با رنگبندی استاندارد
- اتصالات مکانیکی یا جوشی برای نصب در خط مایع سیستم
ویژگیهای مهندسی سایتگلس استاندارد
- مقاومت در برابر فشار بالا (معمولاً تا 40 بار)
- تحمل دمای کاری گسترده (از -40°C تا +80°C یا بالاتر)
- شفافیت بالا و دید مناسب
- مقاومت شیمیایی در برابر انواع مبردها و روغنها
- کالیبراسیون دقیق نشانگر رطوبت بر اساس استانداردهای ASHRAE و AHRI
انواع سایتگلس
- سایتگلس ساده (Plain Sight Glass)
تنها امکان مشاهده جریان مبرد را فراهم میکند.
- سایتگلس مجهز به نشانگر رطوبت (Moisture Indicator Sight Glass)
علاوه بر نمایش جریان، با تغییر رنگ نشانگر، میزان رطوبت در مدار را مشخص میکند:
- سبز: شرایط خشک و مناسب
- زرد: وجود رطوبت و نیاز به سرویس سیستم
- سایتگلس دوطرفه (Double Sight Glass)
دارای دید دوطرفه برای مشاهده جریان از دو زاویه مختلف، معمولاً در سیستمهای بزرگ صنعتی استفاده میشود.
محل نصب سایتگلس در مدار برودتی
- خط مایع پس از کندانسور و درایر: رایجترین محل نصب برای کنترل کیفیت مبرد
- خط مکش یا خط مایع خروجی از اواپراتور: در برخی طراحیها برای کنترل شرایط خاص استفاده میشود
- سیستمهای صنعتی چندمداره: استفاده در نقاط مختلف جهت مانیتورینگ دقیق
استانداردهای مرتبط با سایتگلس
- ASHRAE 63: الزامات طراحی تجهیزات کنترلی در سیستمهای HVAC
- DIN EN 12284: استاندارد اروپایی تجهیزات نشاندهنده جریان مبرد
- UL Listed: ایمنی و قابلیت اطمینان در فشار و دماهای بالا
معیارهای انتخاب سایتگلس مناسب
- سازگاری با نوع مبرد (R22, R134a, R410a, R407c و غیره)
- تحمل فشار کاری سیستم
- قطر لوله و نوع اتصال (لحیمی یا پیچی)
- کیفیت نشانگر رطوبت و سرعت تغییر رنگ
- جنس بدنه و مقاومت در برابر خوردگی
- وضوح دید شیشه حتی در شرایط کمنور
خطاهای رایج در استفاده از سایتگلس
- تفسیر نادرست وجود حباب (مثلاً حبابهای ناشی از تغییر بار لحظهای سیستم)
- استفاده از سایتگلس غیرسازگار با مبردهای جدید (مانند R410a)
- عدم توجه به تغییر رنگ نشانگر رطوبت
- نصب در مکان نامناسب که دید کافی فراهم نکند
اهمیت استفاده از سایتگلس در نگهداری پیشگیرانه
استفاده از سایتگلس به عنوان ابزار پایش، از هزینههای سنگین تعمیر و توقف سیستم جلوگیری میکند. این قطعه به اپراتور امکان میدهد مشکلات را قبل از گسترش شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی لازم (مانند تعویض فیلتر درایر یا شارژ مبرد) را انجام دهد.
چرا باید سایتگلس را از گروه دماسازان بهین ویستا تهیه کنید؟
- عرضه محصولات اصل و استاندارد: کلیه سایتگلسهای ارائهشده دارای گواهی کیفیت و تست فشار هستند.
- تنوع در برند و مدل: امکان انتخاب بین انواع ساده، نشانگر رطوبتدار و صنعتی.
- مشاوره تخصصی رایگان: کارشناسان ما بر اساس نوع کمپرسور، مبرد و ظرفیت سیستم بهترین انتخاب را به شما معرفی میکنند.
- تجربه مهندسی در سیستمهای برودتی: سابقهی طولانی در طراحی، تأمین و راهاندازی تجهیزات HVAC.
- قیمت رقابتی و تحویل سریع: تأمین مستقیم و ارسال فوری به سراسر کشور.
- پشتیبانی پس از فروش: راهنمای نصب، آموزش تفسیر وضعیت سایتگلس و ارائه دستورالعمل نگهداری.